Çocukluk döneminde karşılaşılan acil durumların başında yabancı cisim yutma vakaları gelir. Özellikle meraklı küçükler, çeşitli nesneleri ağızlarına alabilir. Dolayısıyla, ebeveynler ve bakıcılar bu konuda dikkatli olmalıdır. Çocuklarda yabancı cisim yutulduğunda belirli semptomlar gözlemlenir. Bu belirtiler genellikle sindirim ya da solunum yollarının tıkanıklığına işaret eder. Erken teşhis için bu yakınmaların farkında olmak hayati önem taşır. Sonuç olarak, belirtiler dikkate alındığında, vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurmak gereklidir. Bu sayede ciddi sağlık sorunlarının önüne geçilebilir.
Çocukların Yabancı Cisim Yuttuğunun Belirtileri
Bebeklerde ve küçük çocuklarda yabancı cisim yutulması, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durumun erken fark edilmesi, olası komplikasyonları önleyebilir. İlk olarak, öksürük ve tükürük akışı, annelerin uyanık olması gereken belirtiler arasındadır. Ayrıca, solunum yollarında bir baskı hissedilirse, çocuk nefes almakta zorlanabilir ve cilt rengi mora dönebilir. Yemek borusu veya mideye takılan cisimler, zamanla karın ağrısına neden olur.
- Çocuğun beslenmeyi reddetmesi
- Yutkunmada zorluk çekmesi
- Dokuda hasar ve iltihaplanma sonucu organ delinmesi
- Ateş
Bu semptomlar, yabancı bir cismin varlığına işaret edebilir. Özellikle çocuk oyun oynarken ya da yemek yerken bu tür belirtiler gösterirse, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir. Böylece, ciddi sağlık sorunlarının önüne geçilebilir ve çocuğun sağlığı korunabilir.
Tanı Yöntemleri
Çocukların yabancı cisim yutması durumunda doğru teşhis yöntemlerinin uygulanması büyük önem taşır. İlk adım genellikle radyolojik inceleme ile başlar. Bu süreçte, metal gibi opak materyaller röntgen filmi üzerinde kolaylıkla fark edilir. Ancak tüm yabancı cisimler bu kadar belirgin olmayabilir. Özellikle plastik, kumaş ve yumuşak maddeler gibi röntgen ışınlarını geçirebilen cisimler görüntüleme teknikleriyle saptanamaz. Bu tür durumlar için endoskopi adı verilen özel bir yöntem devreye girer. Fiberoptik teknolojiye sahip endoskoplar, doğrudan sindirim sistemi içerisine gönderilerek detaylı bir iç görünüm sağlar. Bu aletler sayesinde, görüntüleme yöntemleriyle tespit edilemeyen yabancı cisimler bile kolaylıkla bulunabilir. Teşhis sürecinde şu yöntemler tercih edilir:
- Radyolojik inceleme
- Metal cisimlerin tespiti
- Endoskopi
- Plastik, kumaş ve yumuşak cisimlerin tespiti
Her iki yöntem de çocuklarda yabancı cisim yutma vakalarında etkili bir teşhis olanağı sunar. Bu sayede, uygun tedavi yöntemlerine hızla başlanabilir.
Yabancı Cisim Yutma Durumlarında Müdahale Yöntemleri
Yabancı cisim yutma vakalarında annelerin ve bakıcıların endişesi büyüktür. Tedavi süreci, yutulan cismin türüne göre değişiklik gösterir. Keskin ve sert cisimlerin kusturularak çıkarılması tehlikelidir. Bu durumda zarar verme riski yüksektir. Özellikle çengelli iğne gibi nesneler büyük risk taşır. Bu tür vakalarda endoskop adı verilen özel bir cihaz kullanılır. Bu cihaz, yeni doğan bebekler dahil olmak üzere her yaştan çocukta güvenle uygulanabilir. Endoskopla yapılan müdahale, genellikle birkaç dakika içinde tamamlanır ve yabancı cisim zarar verilmeden çıkarılır. Yuvarlak ve kaygan cisimlerin mide içinde 24 saatten fazla kalması durumunda da müdahale edilmesi gerekir. Bu tür maddelerin vücuttan atılması beklenir:
- Madeni paralar
- Küçük oyuncak parçaları
Eğer madde zararsız kabul edilse bile, çocuğun dışkısı dikkatle izlenmelidir. Yabancı cismin çıkışı gözlemlenene kadar sürecin takibi önemlidir. Bu yöntemlerle, yutulan cismin vücutta yaratabileceği zararlar en aza indirilir.
Katı Nesnelerin Yutulması ve Ortaya Çıkan Sağlık Sorunları
Çocuklar keşfetme arzusuyla hareket ederken, sıklıkla çevrelerindeki küçük nesneleri ağızlarına alırlar. Bu durum, onlar için çekici olan metal paralar gibi yuvarlak cisimlerin yutulmasına yol açar. Yutulan bu cisimler genellikle yemek borusunda bir yerde sıkışıp kalır. Bu aşamada, çocuklarda çeşitli sağlık sorunları görülebilir:
- Küçük oyuncak parçaları
- Lego blokları
- Metal çivi ve vidalar
- Anahtarlar
- Kalem ve boya parçaları
Bu tür katı maddeler, yemek borusunda takılarak veya mideye ilerleyerek çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Mideye ulaşan cisimler, mide çıkış deliğinden geçemediğinde, mide asit ve enzimlerinin etkisi altında kalır. Özellikle küçük saat pilleri gibi görünüşte zararsız fakat içlerinden zararlı maddeler sızdırabilen nesneler, kimyasal zehirlenmelere yol açabilir. Ayrıca, bebeklerin yuttuğu altın parçaları ve çengelli iğneler gibi nesneler, yemek borusu veya mideye saplanma riski taşır. Bu durumlar, çocuk sağlığı için ciddi riskler oluşturarak acil müdahale gerektirir. Dolayısıyla ebeveynler, çocukların çevresindeki nesnelere karşı dikkatli olmalı ve potansiyel tehlikeleri en aza indirmelidir.
1981 yılından İstanbul da doğan Deniz Özlem Topdağ ilk, orta ve lise öğrenimini tamamladıktan sonra üniversite eğitimini Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi bölümünde bitirmştir. 2008 yılında Kocaeli Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Anabilim dalında uzmanlık eğitimine başlayan Deniz Özlem Topdağ 2013 yılına kadar burada eğitim ve akademik hayatına devam etmiştir. 2018-2022 yılları arasında Acıbadem Kocaeli ve Altunizade hastanelerinde çalışan Op.Dr. Deniz Özlem Topdağ evli ve 2 çocuk annesi olup 2022 yılından itibaren kendi klniği olan MD ENT İSTANBUL da hastalarına hizmet vermeye devam etmektedir.
